Niedoczynność hormonalna jajników

Wytwarzanie estrogenów zależy od cyklu miesiączkowego: najwięcej jest ich w czasie jajeczkowania, a w drugiej fazie ilość estrogenów się zmniejsza. Estrogeny mają wpływ na odkładanie wapnia w (zapobieganie osteoporozie), na przyswajanie białek oraz krzepliwość krwi, na rozszerzanie naczyń krwionośnych. Działają także przeciwmiażdżycowowo. Estrogeny odpowiadają także za dojrzewanie płciowe kobiet, rozwój narządów płciowych, pojawienie się popędu seksualnego i owłosienia łonowego oraz za rozwój gruczołów sutkowych. Wpływają także na skórę oraz na jej odporność na raka i zarazki oraz na szybkość gojenia się ran. Brak estrogenów powoduje zmniejszenie grubości warstw skóry oraz wpływa na jej elastyczność, szczególnie w okresie menopauzy, a także wysychanie śluzówki jamy ustnej i oczu (powieki, gałka oczna) oraz śluzowówki układu moczowego i układu płciowego. Objawem niedoboru estrogenów są: zaburzenia miesiączkowania, niepłodność, zanik lub ograniczone występowanie drugorzędowych cech płciowych, niedorozwój narządów płciowych, męska sylwetka, hirsutyzm, obniżenie tonu głosu, zanik trzeciorzędowych cech płciowych i różne choroby - osteoporoza, choroby naczyniowe, stawowe oraz zwyrodnieniowe zmiany skórne.

Estrogeny stosuje się jako składnik tabletek antykoncepcyjnych. W leczeniu mają zastosowanie w zaburzeniach miesiączkowania, niedorozwoju gonad, niedoczynności jajników, zapaleniu atroficznym pochwy oraz po operacyjnym usunięciu jajników, a także jako hormonalna terapia zastępcza w dolegliwościach związanych z klimakterium. Niedobory uzupełnia się poprzez stosowanie estrogenów naturalnych i syntetycznych.

Niedobór hormonu ciałka żółtego - progesteronu (luteiny), żeńskiego hormonu płciowego wytwarzanego przez ciałko żółte i łożysko w czasie ciąży powoduje zaburzenia miesiączkowe, niepłodność, a także poronienia nawykowe. Dlatego progesteron stosowany jest profilaktycznie przy ryzyku poronienia, przy niewydolności ciałka żółtego, przy zatruciu ciążowym i przy zaburzeniach menstruacji. Progesteron umożliwia implantację zapłodnionego jaja w błonie śluzowej macicy i odpowiada za utrzymanie ciąży - jest wydzielany na początku przez ciałko żółte, a po14-18 tygodniu ciąży zaczyna być wytwarzany także przez łożysko. W przypadku, kiedy nie dojdzie do ciąży, wydzielanie progesteronu zmniejsza się i następuje menstruacja. Progesteron hamuje skurcze macicy i wstrzymuje dojrzewanie pęcherzyków jajnikowych Graafa. Inne zadania progesteronu to: hamowanie nadmiernego rozrostu endometrium pod wpływem działania estrogenów oraz cykliczne zmiany nabłonka jajowodów, szyjki macicy i pochwy, w ciąży hamuje odpowiedź immunologiczną matki na antygeny płodu, hamuje poród, znosi samoistną czynność skurczową ciężarnej macicy, wpływa na zmniejszenie kurczliwość mięśniówki macicy, pobudza błonę śluzową jajowodów i macicy do wydzielania substancji odżywczych, zatrzymuje wodę. Jego spadek powoduje depresję poporodową, wahania nastroju, powstawanie żylaków i przebarwień skóry.

Zobacz również objawy tej choroby: Objawy niedoczynności hormonalnej jajników