Gruczolakowłókniak

Czym jest gruczolakowłókniak?

Występuje on najczęściej u młodych kobiet w wieku od 18. do 30. lat, zwłaszcza jeśli stosują antykoncepcję hormonalną, są w ciąży lub karmią piersią oraz u kobiet przechodzących menopauzę, które stosują hormonalną terapię zastępczą.

Można go bardzo łatwo wyczuć samodzielnie, a charakteryzuje się on elastyczną i spoistą konsystencją oraz przesuwalnością. Może mieć kształt okrągły lub owalny, a jego wielkość waha się od kilku do kilkunastu centymetrów.

Zmiany tego typu pojawiają się w górnej części piersi. Zazwyczaj tworzy się tylko jeden guz, lecz jedna na pięć kobiet ma ich nawet kilka.

Rodzaje guzków

Wyróżniamy cztery rodzaje gruczolakowłókniaków:

1) gruczolakowłókniak młodzieńczy – pojawia się o dziewcząt przechodzących okres dojrzewania;
2) gruczolakowłókniak prosty – powstaje w wyniku rozrostu tkanki gruczołowej i włóknistej, zupełnie niegroźny;
3) gruczolakowłókniak olbrzymi – ma ponad 5 centymetrów średnicy;
4) gruczolakowłókniak złożony – ta forma może zwiększać ryzyko zachorowalności na raka, zwłaszcza u kobiet starszych pochodzących z rodzin, w których miały miejsce przypadki nowotworów złośliwych; poza tkanką gruczołową i włóknistą obejmuje również inne tkanki piersi.

Gruczolakowłókniak nie jest zauważalny na pierwszy rzut oka, ponieważ nie zmienia w żaden sposób ani kształtu piersi, ani swojej własnej postaci, również podczas miesiączki. Z wyjątkiem rzadkich sytuacji, kiedy następuje krwawy wylew wokół guza, jest on całkowicie bezbolesny.

Gruczolakowłókniaki bardzo rzadko ulegają zezłośliwieniu. Ma to bowiem miejsce w zaledwie 1 do 2% przypadków.

Estrogeny, głównym winowajcą?

Najbardziej prawdopodobną przyczyną występowania tego typu zmian jest zwiększona ilość estrogenów. Dlatego właśnie gruczolakowłókniak pojawia się nawet u młodych kobiet.

Wahania hormonalne są również bardzo intensywne podczas ciąży i karmienia piersią.

Po menopauzie istniejące guzy ulegają regresji, lecz jak już zostało wspomniane, mogą ponownie się pojawić lub powiększyć jeśli stosowana jest hormonalna terapia zastępcza.

Diagnostyka

Istnieje kilka metod diagnostyki gruczolakowłókniaka. Tą najbardziej podstawową jest badanie palpacyjne piersi, przeprowadzane za pomocą dotyku. Także lekarz, zanim wyśle nas na dalsze badania przeprowadza je jako pierwsze.

Jeśli pacjentka jest poniżej 25. roku życia, kieruje się ją na USG, czyli badanie ultrasonograficzne piersi. Gdy wynik tego badania każe przypuszczać, iż guz wykazuje zmiany nowotworowe przeprowadza się biopsję aspiracyjną cienkoigłową.

Za pomocą igły pobiera się z wnętrza guza próbkę płynu. W ten sposób można rozpoznać, czy jest to gruczolakowłókniak, ponieważ w środku powinna znajdować się stała tkanka, a nie płyn. 

Diagnostyka u pacjentek powyżej 25. roku życia wygląda bardzo podobnie, z tym że skuteczniejsza okazać może się biopsja gruboigłowa. Wówczas następuje pobranie próbki tkanki guza w celu jej dalszego zbadania.

Dla kobiet powyżej 40. roku życia dla wczesnego wykrycia zmian zaleca się badanie mammograficzne, natomiast w przypadku kobiet poniżej tego wieku wystarcza badanie USG. Przede wszystkim jednak warto pamiętać o samobadaniu piersi, ponieważ jest ono odpowiednie w każdym wieku.

Leczenie operacyjne - jedyną metodą leczenia

Gruczolakowłókniaka usunąć można tylko operacyjnie. Tego typu zabieg przeprowadza się w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym, a trwa on ok. 45 – 60 minut.

U młodych kobiet raczej się go nie przeprowadza, chyba że stoją  za nim poważne przesłanki. Po wycięciu guza pierś może bowiem stracić swój pierwotny kształt, a ponadto operacja z pewnością pozostawi na skórze blizny.

Jeśli zapadła decyzja o nieprzeprowadzaniu zabiegu, guza należy często kontrolować za pomocą badania palpacyjnego oraz wykonywania USG co 3 do 6 miesięcy.

U pacjentek powyżej 25. roku życia zaleca się usunięcie gruczolakowłókniaka. Część lekarzy uważa jednak, iż bezpieczniej jest przeprowadzić tego typu operację niezależnie od wieku pacjentki, ponieważ guz może zacząć się rozrastać.

Istnieje kilka sytuacji, w których chirurgiczne usunięcie gruczolakowłókniaka jest bezwzględną koniecznością. Przede wszystkim zabieg przeprowadza się, gdy guz wykazuje cechy złośliwe.

Ponadto, jeśli w momencie wykrycia gruczolakowłókniak miał średnicę powyżej 4 centymetrów, lekarz powinien również zadecydować o operacji.

Także rozrost zmiany kwalifikuje ją do wycięcia. Pozostawienie rozrastającego się gruczolakowłókniaka bez chirurgicznej interwencji może spowodować, iż dojdzie on do rozmiarów 10-20 centymetrów, co z pewnością zacznie sprawiać pacjentce ból.

Pamiętajmy, że nawet usunięcie gruczolakowłókniaka nie daje nam pewności, iż nie pojawi się on ponownie w przyszłości. Zatem nawet po przeprowadzonej operacji należy wykonywać regularne badania.

Zobacz również objawy tej choroby: Objawy gruczolakowłókniaka