Choroby sutka

Urazy i zakażenia sutka

Urazy sutka

Najczęściej w wyniku urazu dochodzi do niewielkich wybroczyn krwawych lub bolesności sutka. Zdarza się jednak, że możemy mieć do czynienia z poważnym urazem, którego skutkiem może być pęknięcie torbieli, martwica tkanki tłuszczowej lub powstanie krwiaka sutka.  W przypadku pęknięcia torbieli bolesność i obrzęk powinny ustąpić w ciągu tygodnia. W przypadku martwicy tkanki tłuszczowej, gdy ból i obrzęk nie ustępuje po tygodniu , wskazana jest biopsja.

Krwiak może powstać nie tylko w wyniku urazu sutka ale również jego przyczyną może być zaburzenie układu krzepnięcia. W przypadku krwiaka powstałego w wyniku urazu objawy zazwyczaj ustępują po 3-4 dniach a leczenie ogranicza się jedynie na stosowaniu środków przeciwbólowych.

Zapalenie i ropień sutka

Prawie każdy przypadek zapalenia sutka lub ropnia sutka dotyczy kobiet, które karmią piersią. Ewentualnie zapalenie jest związane z czynnikiem zewnętrznym np. ukąszenie owada. W przypadku, kiedy kobieta nie karmi piersią, nie stwierdza się urazu uszkadzającego sutek lub ukąszenia, wtedy należy podejrzewać rak sutka. W ciężkiej postaci zapalenia i ropnia, kiedy nie następuje poprawa pod wpływem antybiotyków, lekarz może wykonać drenaż ogniska zapalnego. W przypadku kiedy lekarz nie ma do czynienia z kobietą karmiącą oraz gdy ropień nie wystąpił w wyniku czynnika zewnętrznego, lekarz podczas drenażu pobiera wycinek do badania histologicznego.

Choroby głównych przewodów mlecznych sutka

Wspólnym mianownikiem chorób przewodów mlecznych sutka jest pojawienie się wydzieliny w sutku u niekarmiących kobiet. Wydzielina z sutka nie zawsze musi oznaczać chorobę. U niektórych kobiet wyciek niewielkiej ilości wydzieliny z sutka następuje najczęściej przed miesiączką. Ilość wydzieliny nie powinna się zwiększać na przestrzeni lat.  Powodem mogą być również stymulacja piersi (pieszczoty) lub aktywność fizyczna (jogging, biegi długodystansowe). Mlekotok mogą również wywoływać niektóre leki.  W przypadku, gdy wydzielina z brodawki sutkowej nie jest spowodowana powyższymi przyczynami, wtedy możemy mówić o patologicznym mlekotoku, który jest wynikiem choroby przewodów mlecznych.

U kobiet, które karmią piersią, oznaką choroby głównych przewodów mlecznych, są zmiany charakteru mleka podczas laktacji.

Mlekotok a choroby sutka

O patologicznym mlekotoku świadczy obfita ilość wydzieliny lub zwiększająca się, która nie ma związku z porodem, nie ma związku ze stymulacją piersi i pojawia się w wielu przewodach mlecznych. Powodem może być podwyższone stężenie prolaktyny. Kiedy w badaniach diagnostycznych prolaktyna jest podwyższona, wtedy zleca się dodatkowe badania stężeń hormonów pod kierunkiem endokrynologa.

Torbiel zastoinowa sutka (galactocele)

Torbiel zastoinowa sutka jest szybko powiększającym się guzem u karmiącej kobiety. Kobieta zazwyczaj nie odczuwa bólu w związku z rozwojem galactocele. Do usunięcia wydzieliny mlecznej używa się strzykawki. Jeżeli guz nie zniknie lub pojawi się ponownie w ciągu dwóch miesięcy, należy rozważyć wykonanie biopsji  w celu diagnostyki przyczyny pojawienia się zmiany w sutku.

Poszerzenie przewodów mlecznych

Do poszerzenia przewodów mlecznych dochodzi z powodu wieloletniego karmienia piersią. Gromadząca się w nich wydzielina zagęszcza się, co może doprowadzić do przewlekłego zapalenia sutka. Przewody mleczne poszerzają się na stałe i gęsta serowata treść, może nagromadzić się i wydobywać z otworów mlecznych brodawki w czwartej dekadzie życia lub później. Jeżeli wydobywanie się wydzieliny nie jest dla kobiety problematyczne, wtedy leczenie nie jest konieczne. Jednak w sytuacji, gdy zmianą towarzyszą stany zapalne brodawki sutkowej, wskazane jest wycięcie zmienionego głównego przewodu mlecznego.

Brodawczak sutka

Brodawczak to łagodny guz. Istnieje jednak możliwość, że może on przekształcić się w nowotwór złośliwy. Gdy z przewodu mlecznego pojawia się krwista wydzielina należy przeprowadzić odpowiednią diagnostykę, aby wykluczyć raka. Wydzielinę należy przesłać do badania cytologicznego. W przypadku wykrycia komórek brodawczaka oznacza to, że mamy do czynienia z tym łagodnym guzem.  Leczenie polega na chirurgicznym nacięciu sutka i usunięciu brodawczaka.

Choroby płacików sutka i ich przewodów wyprowadzających

Włókniakogruczolak sutka

Włókniakogruczolak jest to najczęściej spotykana zmiana łagodna sutka. Rozwija się u młodych kobiet, nawet kilkunastoletnich. Pacjentki zgłaszają się do lekarza, ponieważ wykrywają niebolesny guzek w sutku. Guzek jest łatwo przesuwalny i sprężysty. Leczenie polega na chirurgicznym usunięciu włókniakogruczolaka, choć zabieg nie jest konieczny. Wykonuje się go ze względów estetycznych lub w celu uwolnienia kobiety od lęku przed nowotworem.

Mastodynia (mastalgia) sutka i dysplazja sutka

Mastodynia, zwana również mastalgią, jest to bolesność piersi. Dolegliwości bólowe nasilają się zazwyczaj na 2-4 dni przed miesiączką. Zdarza się, że bolesność piersi jest tak nasilona, że ból wywołuje nawet dotyk bielizny. Choroba jest wywołana nadmiernymi nieprawidłowymi reakcjami zachodzącymi w trakcie cyklu miesiączkowego.

Z mastodynią mamy prawie zawsze do czynienie w przypadku stwierdzenia dysplazji sutków. Dysplazja jest to stan przednowotworowy. Są to nieprawidłowości w wyglądzie komórek. Kobiety uskarżają się na silną bądź umiarkowaną bolesność piersi, która nasila się przed miesiączką. Na sutkach pojawiają się guzowatości i zgrubienia. W większości przypadków dysplazji stwierdza się jej wszystkie typy - dysplazja włóknista, dysplazja gruczołowata i dysplazja torbielowata ? z przewagą któregoś z typów. Stwierdzenie dysplazji sutka zwiększa ryzyko zachorowania na raka piersi.

Aby skutecznie leczyć dysplazję sutków, należy dobrze zdiagnozować przyczynę zaburzenia hormonalnego. U wielu kobiet leczenie, oprócz środków przeciwbólowych, nie jest konieczne. W bardziej zaawansowanych stanach stosuje się środki wzmacniające diurezę, które zmniejszają  napięcie piersi i dolegliwości bólowe. W leczeniu dysplazji sutka stosuje się też hormonoterapię. Mastodynię i dysplazję sutków można również leczyć chirurgicznie. Polega ono na podskórnym wycięciu sutka i wstawieniu implantu. Chirurgiczny sposób leczenia rozważa się u chorych, kiedy mamy do czynienia z wysokim ryzykiem zezłośliwienia. W związku z tym, ze dolegliwości związane z mastodynią i dysplazją sutków znikają po menopauzie, skuteczne w zwalczeniu objawów tych chorób, jest usunięcie jajników.  Jednak po usunięciu jajników  ryzyko  wystąpienia raka sutka nie ulega zmniejszeniu.

Rak sutka

Jest najczęściej spotykanym złośliwym procesem nowotworowym u kobiet. Jeżeli rak pojawi się w jednym sutku, to w zależności od rodzaju nowotworu, istnieje ryzyko na poziomie od 10 - 50%, że rak pojawi się również w drugim sutku.

Do przyczyn zwiększających ryzyko pojawienia się raka sutka zaliczamy uwarunkowania rodzinne. Kobiety, które wcześnie zaczęły miesiączkowanie i późno je skończyły również należą do grypy zwiększonego ryzyka pojawienia się raka sutka. Do czynników ryzyka zaliczamy także kobiety, które nie rodziły lub urodziły pierwsze dziecko w wieku powyżej 25. roku życia. Wczesna ciąża ma ochronne działanie.

Niezwykle istotne jest wykrycie nowotworu we wczesnej fazie. Wczesna faza oznacza wczesny etap wzrostu i przed zajęciem pachowych węzłów chłonnych, a więc przed pojawieniem się początkowych objawów przerzutów raka.

Zobacz również objawy tej choroby: Objawy chorób sutka